De Week van ROSA -7 tot 14 december 2020


Foto: website Theatermijn

Zaans Toneelhuis Theatermijn

Aan het begin van deze collegeperiode werd een nieuwe Cultuurvisie opgesteld. Uit de vele gesprekken met de stad werd een aantal knelpunten gedistilleerd: er was te weinig speel- en repetitieruimte voor de vele (semi)professionele groepen en die ruimte zou beter over de stad moeten worden verdeeld. Eerder al besloot de raad tot de bouw van een cultuurzaal in Noord, nu staat een voorziening in Zaanstad-Midden op de agenda. Het is de bedoeling dat het Zaans Toneelhuis Theatermijn die voorziening zou gaan exploiteren. Al tien jaar boden zij immers onderdak aan verschillende makers in een klein theatertje op de bovenste verdieping van de Honigfabriek en sinds een aantal jaren hebben ze ook de activiteiten van het Zaans Centrum voor Amateurtoneel overgenomen.

Het was de bedoeling dat het grotere, beter uitgeruste theater zou worden gerealiseerd in broedplaats De Hellema, het pand aan de Oostzijde waarheen veel van de creatieve bedrijvigheid verhuisd is nu de Honigfabriek ontwikkeld wordt als woonlocatie. Maar het bestuur van het Toneelhuis en dat van De Hellema werden het helaas niet eens over de voorwaarden en er werd een nieuwe plek gevonden aan de Cornelis van Uitgeeststraat. Die ontwikkeling leidde tot veel politieke discussie en ook tot beroering in de Zaanse cultuurwereld. Wordt het subsidiegeld wel eerlijk en effectief besteed?

ROSA heeft het gebrek aan creatieve ruimtes al jarenlang als aandachtspunt. Zaanstad staat veel te laag op de lijst van grote steden waar het culturele voorzieningen betreft. Het toevoegen van goede repetitie- en speelruimte is broodnodig. Maar het kan ook geen kwaad om de historisch gegroeide subsidieregelingen nog eens scherp tegen het licht te houden. Cultuur is per definitie altijd in beweging en een gemeente zou daarin moeten kunnen meebewegen zonder onbetrouwbaar te zijn. Dat is een wankel evenwicht waar wat ons betreft de discussie verder over gevoerd zou moeten worden.

Foto: Moskee Essalam, Zaandam

Essalam moskee Madagaskar

De Essalam moskee aan het Madagaskar in Zaandam-Zuid is toe aan vernieuwing. Het huidige gebouw is in de jaren negentig met bescheiden middelen neergezet en voldoet niet meer. Daarom probeert het bestuur van de moskee nu al zeven jaar toestemming te krijgen voor nieuwbouw. Omdat er in het verleden sprake is geweest van drukte en overlast, is er een intensief traject gevolgd met de buurtbewoners, inclusief mediation. Dat heeft helaas niet tot overeenstemming geleid, maar wel tot diverse aanpassingen aan het ontwerp. Daarnaast is er een oplossing gevonden voor de parkeerdruk tijdens piekmomenten.

Nu is het aan de raad om een zogeheten ‘verklaring van geen bedenkingen’ af te geven, maar een meerderheid van de raad lijkt dat niet van plan te zijn. Het lijvige rapport met de ruimtelijke onderbouwing, waaruit zonneklaar blijkt dat de nieuwe moskee past in een goede ruimtelijke ordening, wordt terzijde geschoven.

Het vreemde feit doet zich nu voor dat het vervolgens aan de raad is (althans, aan de meerderheid die bezwaren houdt) om een overtuigende onderbouwing voor hun weigering te geven. Omdat de raad daar de expertise voor mist, zal die moeten worden opgesteld door dezelfde ambtenaren die eerder overtuigend hebben betoogd dat het nieuwbouwplan wél passend is. De kans is groot dat het moskeebestuur naar de rechter zal stappen, waar ze zich kunnen beroepen op gunstige rapporten van de gemeente zelf.

ROSA heeft geen bezwaren tegen het bouwplan en verbaast zich over de gang van zaken. Het is triest dat de leden en het bestuur van de moskee, alsmede de buurtbewoners, nog langer in onzekerheid zullen blijven. Dat komt de sfeer in Zaandam-Zuid niet ten goede.

Het uiteinde van de Havenstraat in rustiger tijden: 1925 (Foto: Beeldbank Gemeentearchief Zaanstad)

Het bunkerstation aan de Havenstraat

Aan de Havenstraat bevindt zich het bunkerstation (zeg maar een tankstation voor schepen) van de firma Van Megen. De bevoorrading daarvan zorgt voor overlast voor de bewoners van de smalle, kwetsbare straat. Daarom wordt al lang gezocht naar een aanvaardbare oplossing. Verplaatsing van het bedrijf is om verschillende redenen geen optie. Uiteindelijk is gekozen voor een vergroting van de opslagcapaciteit, zodat het lonend wordt het station grotendeels via het water te bevoorraden. Het aantal zware vrachtauto’s over de Havenstraat zou daarmee aanzienlijk worden beperkt. Daarnaast wordt het station verder van de wal geplaatst, zodat de oevers vriendelijker kunnen worden ingericht. Er wordt ook gedacht over het aanmeren van historische schepen.

De oplossing is niet ideaal, maar het hoogst haalbare. Bij een haven (en dat is de Havenstraat nog steeds) horen ook havengebonden activiteiten. ROSA is van mening dat dit plan, onder strenge voorwaarden waar het vrachtverkeer betreft, het best tegemoet komt aan de belangen van het bedrijf en die van de bewoners.