ROSA geeft haar mening over de begroting van het College van B&W voor de periode 2015 – 2018.
30 oktober 2014
ALGEMENE BESCHOUWINGEN ROSA OP BEGROTING 2015-2018
Voorzitter,
De eerste begroting van het nieuwe college. Over de vorm en samenstelling van het college is door ons genoeg gezegd, over de begroting niet en dat gaan we nu doen. Duidelijk is uit de keuzes die gemaakt zijn dat het college worstelt met de vraag hoe de begroting sluitend is te krijgen en daar valt het nodige over te vertellen. Na de behandeling van de Kaderbrief in juni kwam de wethouder Financiën langs met de vraag welke wensen wij hadden voor de begroting. Het moet mij van het hart dat er weinig van is terug te vinden.
Wat betreft het sociale domein wordt 2015 een spannend jaar. We lopen voorop met een nieuwe werkwijze in de jeugdteams en sociale wijkteams en de meeste contracten met zorgverleners zijn rond. Dat is mooi.
ROSA maakt zich wel zorgen. Landelijke en mondiale ontwikkelingen zullen ook hier in Zaanstad een extra druk op zorg en welzijn geven: we noemen het aantal kinderen dat in armoede leeft, een aantal dat helaas nog steeds stijgt. En we noemen de vluchtelingen uit landen als Syrië. We moeten niet afwachten tot er extra problemen ontstaan, maar nu al investeren om het vangnet te verstevigen. Dat betekent voor ROSA extra geld voor initiatieven en organisaties in het maatschappelijke en sociale domein. Investeren rondom de wijkteams en de jeugdteams, want zij kunnen het niet alleen.
De Nuon-gelden komen in 2015 volledig ten gunste van het Investeringsfonds. Dat verbaast ons omdat de NUON- gelden in het verleden werden aangewend voor de inhaalslag openbare ruimte en voor een deel ten goede kwamen aan het Duurzaamheidsfonds. Als we kijken naar het gerealiseerde percentage in de richting van een Klimaatneutraal Zaanstad in 2020 dan zal ieder weldenkend mens zich realiseren dat de beoogde Klimaatneutraliteit in 2020 zonder extra inspanning onhaalbaar is. Wat ROSA betreft gaat er een substantieel deel van de NUON-gelden naar het Duurzaamheidsfonds. Wij zullen hier met voorstellen komen.
Opvallend is het noemen van zonneweides in de begroting en dan niet in verband met het bruinen van de lichamen maar voor zonnepanelen. Daar is eindelijk de inlossing van onze aangenomen motie van juni 2012. Nu nog de uitvoering. Dat zal ook wel anderhalf jaar duren.
De begroting is ook hinken op twee gedachtes. Enerzijds constateert men een enorm tekort aan woningen (3 tot 5%) en anderzijds is er de vurige wens hogere inkomensgroepen aan te trekken. Dat kan moeilijk samengaan in de beperkte ruimte die voor woningbouw beschikbaar is. Er is in de begroting de droge constatering dat het woningtekort oploopt naar 5%, terwijl 1,5% acceptabel is, maar nergens worden in de begroting concrete acties genoemd om hier iets aan te doen. Wel het verleiden van hoogopgeleide nieuwkomers om naar Zaanstad te komen. Een beleid dat al enige jaren wordt gevoerd maar op de vraag naar resultaten van dit beleid blijft het college het antwoord schuldig.
De vervangingsinvesteringen worden uit het Investeringsfonds gehaald en drukken dus nu direct op de begroting in plaats van dat zij een reserve waren. Dit betekent dat om een sluitende begroting te krijgen andere zaken met minder genoegen moeten nemen. En dat zien we ook aan de geleidelijke afbouw van de inhaalslag openbare ruimte. We zijn weer terug bij af.
Met verbazing moeten wij constateren dat het onzalige project van de overdekte fietsenstalling in het centrum van Zaandam nog steeds staat gepland in 2017. Bij de Kadernota hebben wij onze bezwaren hierover reeds naar voren gebracht en we zullen de motie maar weer van stal halen. De schijn werd hooggehouden dat de oppositie voorafgaand aan de begroting wordt geconsulteerd over haar wensen, maar daar is uiteindelijk in deze begroting niets van terug te vinden. De wethouder van Financiën hoeft de komende jaren van ons niet meer langs te komen.
Specifieke uitkeringen zoals die van re-integratie en sociale werkvoorziening, tezamen â € 15,5 miljoen worden ondergebracht in de Algemene Uitkering, waardoor sturing door de raad moeilijker wordt op dit dossier en transparantie minder zichtbaar.
Onze zorgen gaan ook uit naar de grondexploitaties. Het verhaal over Hoogtij spreekt boekdelen, maar in plaats van met weloverwogen keuzes te komen, schuift het college deze financiële molensteen door tot na de begrotingsbehandeling, terwijl in voorgaande jaren meerdere partijen reeds hun zorgen hebben geuit over de verslechterende grondexploitatie.
Hetzelfde geldt voor de toekenning van subsidies voor instellingen. Het hoofdstuk Subsidies geeft geen uitsluitsel over de subsidietoekenning van individuele organisaties, die op hun beurt wel ons weten te vinden met verzoeken om subsidies. Doorschuiven lijkt een belangrijk speerpunt van dit college. De 3 ton extra voor cultuur die het college reserveert als verzachting voor de bezuinigingen op dit programmaveld kunnen niet verhullen dat hier zware klappen vallen. Wij zullen met een voorstel komen om de resterende â € 35.000 die nog niet besteed is, te bestemmen.
We vragen ons af wat de kiezers van D66 zullen vinden van de sluiting van twee bibliotheekvestigingen. D66, die het onderwijs zo hoog in het vaandel zegt te hebben, is akkoord gegaan met deze onsympathieke maatregel, met als doekje voor het bloeden biebbussen die bij de basisscholen langs zullen gaan. En dat terwijl in Zaanstad het percentage laaggeletterdheid op dit moment op een riante 13 procent ligt. Wat boven het landelijk gemiddelde is.
Tegelijkertijd willen we 4 ton (406) per jaar uitgeven om een tegenprestatie voor een uitkering af te dwingen. Een zinloze exercitie in deze tijd van laagconjunctuur. En om het nog gekker te maken stelt het college dat het eigenlijk zo min mogelijk tegenprestaties wil opleggen. Dit geld kunnen we dus wel beter besteden.
In 2015 schijnen er weer een aantal zeilbootjes naar Amsterdam te komen. Het is voor dit college het sein om maar weer eens te portemonnee te trekken en â € 600.000 uit te geven voor promotionele activiteiten. Rendement onbekend.
Op onze vraag wat de verkoop van het gemeentelijk vastgoed nu eigenlijk de afgelopen vier jaar heeft opgeleverd, krijgen wij geen antwoord. Dat vergt een uitgebreid onderzoek en kan niet gepresenteerd worden voor deze begroting.
Er wordt een prachtige lijst gepresenteerd van alle activiteiten die de afdeling monumenten gaat doen, maar op de vraag of dit realiseerbaar is met de huidige bezetting is het antwoord ontkennend. Waarom schrijf je het dan op? Bij monumenten blijft de structurele onderbezetting duidelijk zichtbaar. Wij zien dan ook meer in het toekennen van meer FTEs voor monumenten dan in de éénmalige promotionele aktiviteiten voor Sail 2015. Onze monumenten zijn namelijk het hele jaar door ons beste marketingsmiddel. Om de woorden van het college te gebruiken: Van grote strategische betekenis.
Er wordt ruim vier ton geclaimd voor het gebied ZaanIJ. De raad dient maar akkoord te gaan voor dit bedrag terwijl een verantwoording van het gevoerde beleid ons niet bereikt heeft tot dusverre. Wij zien nog weinig concrete resultaten uit de ambtelijke krochten van het gemeentehuis opborrelen.
Verduurzaming van het inkoopbeleid is een jaarlijks terugkerend fenomeen. Waarschijnlijk hebben de meeste fracties hier wel eens aandacht voor gevraagd. Maar een overzicht van de behaalde resultaten wordt ons pas gegund bij de jaarrekening. Uitstel dus.
Ons valt op de tariefstijging van 3,5% OZB. Daar zal de VVD niet blij mee zijn.
Voorzitter, tot slot.
We leggen in deze begroting zesmaal de rode loper uit voor de bedrijven, hoogopgeleiden en zeilboten. Wat ons betreft leggen we de loper uit voor vrijwilligers, mantelzorgers en andere actieve Zaanse burgers. Zij zijn het visitekaartje voor Zaanstad.
