De Algemene Beschouwingen van ROSA op de Voorjaarsnota 2025 – 2029, zoals gisteravond uitgesproken door onze fractievoorzitter Hans Kuyper:
“Voorzitter,
Onze financiële vooruitzichten zijn iets minder rampzalig dan een halfjaar geleden, dankzij de inventiviteit van onze organisatie en de grote inzet van dit college richting Den Haag. Zaanstad liep voorop in de strijd voor het behoud van onze voorzieningen, en dat was mooi om te zien.
Maar wie dieper kijkt, ziet dat het Ravijnjaar niet is verdwenen. Het is uitgesteld, met twee jaar. Zoals dit kabinet álles uitstelt. Terwijl het land smeekt om oplossingen, biedt Den Haag louter gekrakeel.
En deze ‘uitstelleritis’ blijkt besmettelijk. Ook onze eigen raad lijkt soms te denken: Moeilijk besluit, stel maar lekker uit. Beleid dat zou bijdragen aan schonere lucht en versnelde huizenbouw verdween zo al in de ijskast, tot groot verdriet van ROSA. Toch weet dit college nog veel zaken voor elkaar te krijgen.
We begonnen deze periode met een flink budget voor vergroening. Na jaren van afbraak (en mooie plantsoorten vervangen door ‘makkelijk te onderhouden’, saai groen) wordt nu gekozen voor diversiteit en inheemse beplanting. Daar worden niet alleen de mensen blij van: we bieden ook de vogels en de insecten meer kans op overleving in een tijd waarin de soortenrijkdom achteruit holt.
Er zijn schoolpleinen en speelplekken vergroend en daar gaan we komend jaar mee door. Rond de zomer horen we meer over de door ons zo gewenste schooltuintjes in de Noord, het puntensysteem Natuurinclusief bouwen is ingevoerd en we gaan het weidevogelkerngebied afsluiten voor storende bootjes.
Voor de polder Westzaan verwachten wij dit jaar de uitvoeringsagenda. Wij hopen dat dit zal betekenen dat er eindelijk kan worden gestart met de verbrakking, waarmee een langgekoesterde wens van ROSA zal worden vervuld.
Voorzitter, het jeugddomein blijft vooralsnog een kostenpost. De werkelijke oplossing ligt wat ons betreft, en gelukkig niet alleen in onze ogen, bij het beperken van de instroom. Daarin zetten we stappen.
We zijn verheugd dat er fors wordt ingezet op schoolaanwezigheid. Het herziene Thuiszitterspact, dat nadruk legt op de preventieve aanpak, moet er mede voor zorgen dat er zo min mogelijk kinderen thuis blijven. Elk kind heeft baat bij goed, passend en prettig onderwijs.
Twee jaar geleden nam ROSA het initiatief om de methode Opgroeien in een Kansrijke Omgeving te introduceren. Daarmee willen we onze jongeren weer het gevoel geven dat ze ertoe doen. Onder de naam Zaans Preventiemodel zijn we er inmiddels mee aan de slag, en dat is daadwerkelijk slim investeren. Er is moed voor nodig om een aanpak te kiezen die geen onmiddellijk resultaat geeft, maar wel op den duur zorgt dat jongeren in Zaanstad zich gezien en gehoord voelen.
We constateren dat het Verdrag van Faro in Zaanstad leidt tot mooie projecten en dat er steeds meer oog is voor Post 45 erfgoed. Dit jaar verwachten we nog een nieuwe Erfgoedstrategie, inclusief beeldbepalende objecten. Er is alvast budget gevonden voor het behoud van de prachtige Dik Tromschool en helemaal verheugend is het dat er, na dertien jaar, een begin gemaakt kan worden met het molenaarserf op De Hemmes.
Toch gaat er helaas nog weleens wat mis. We hopen op een vlotte uitbreiding van Linten, dijken en paden én een stevige verankering van onze erfgoed straks, in het Omgevingsplan, om toekomstig verlies te voorkomen.
Ook dit jaar worden er weer ruim 1000 woningen opgeleverd en wordt er gestart met de bouw van zo’n 1500 nieuwe. We zijn, met Almere, de meest bouwende gemeente van Nederland. Dat is mooi, want de woningnood is nog altijd hoog en de beste remedie blijft toch het toevoegen van nieuwe woonruimte, aansluitend bij de behoeften van Zaanse woningzoekenden. En we herhalen nog maar eens, met het oog op sommige plannen voor Poelenburg: dat kan heel goed zónder te slopen.
ROSA kijkt uit naar de komst van een centraal gelegen en breed programmerend poppodium, gevoed door een gedegen muziekopleiding. Nu de eerste hordes op de Schans zijn genomen, hopen we dat het college ook deze twee taaie dossiers in beweging zal krijgen.
Voorzitter, tot slot. Vorige week hoorden we dat de verbreding van de A7 wordt uitgesteld en maandag bleek, niet geheel onverwacht, dat de A8-A9 er nooit zal komen. Er ligt nu, zo zei de minister letterlijk, een zak met honderden miljoenen te wachten op projecten die wél haalbaar zijn.
Wij weten er wel eentje.
ROSA ziet graag de lobby voor een ondergronds spoor weer snel opgepakt worden. Op het gebied van bereikbaarheid verdient Noord-Holland wel eens wat. De besluiteloosheid van dit kabinet zou hier, bij uitzondering, gunstig kunnen uitpakken.
Laten we er de daadkracht van Zaanstad tegenover stellen en zien wat voor moois er kan gebeuren.”
