Dit is een bijdrage van: Hans Kuyper
Dezer dagen praat de raad over de oplossing van de verkeersproblemen rond de Guisweg in Zaandijk. De spoorwegovergang daar zorgt al jaren voor lange wachttijden en gevaarlijke situaties voor het langzaam verkeer. Als de NS over een aantal jaren het treinverkeer gaat intensiveren, zal dat alleen maar erger worden.
De oplossing die nu onderzocht wordt, bestaat uit een autotunnel onder het spoor iets ten zuiden van de huidige overgang, en (mogelijk) een tweetal fietstunnels. U vindt de voorlopige uitwerking hier.
Foto: Planstudie Guisweg, Vervoerregio Amsterdam
ROSA ziet weinig in deze plannen. Er ontstaan onlogische routes die kunnen leiden tot (zwaar) sluipverkeer in woonwijken en langs kwetsbaar erfgoed. De gevolgen voor het aangrenzende Natura 2000-gebied zijn nog niet onderzocht. Fietsers moeten gebruikmaken van trappen, omdat er geen ruimte is voor goede aansluitingen; een schier onneembare hindernis voor elektrische fietsen of scholieren met zware tassen. En noordelijk van het tracé van de A8 verandert een groenstrook in een krappe plak asfalt, vlak langs meerdere sportterreinen.
Zo’n beetje de hele raad ziet deze bezwaren ook, maar is van mening dat het niet anders kan. Het alternatief, een verdiepte spoorlijn zoals ook de buurtbewoners die in meerderheid willen, is ‘niet realistisch’ en dus moet het maar zo. ‘Varianten van een verdiept spoor waarbij ook het station verdiept wordt aangelegd en/of waarbij het spoor over een langere afstand wordt verdiept, hebben wel toegevoegde waarde, maar zijn financieel onhaalbaar en bovendien lastiger te realiseren,’ schrijft Zaanstad op de website.
Maar is dat uiteindelijk wel zo? Met een verdiept spoor tussen Zaandam en Wormerveer zouden we ook makkelijk een tweede ontsluiting van Westerwatering kunnen aanleggen. De busbrug kan afgesloten blijven, waardoor de verkeersveiligheid in zowel Westerwatering als Westerkoog verbetert. Op het vrijgekomen spoortracé kunnen we veel nieuwe woningen kwijt. En de geluidsbelasting voor bewoners rond de spoorlijn Zaandam-Zaandijk zou enorm omlaag gaan.
Zo’n project is kostbaar (zo’n 367 miljoen volgens een schatting van de Vervoersregio), maar het kan veel goedkoper als we de Provincialeweg eerst afwaarderen naar twee rijstoken. Dan is er ruimte genoeg om de tunnelbak aan te leggen zonder de tijdelijke hulpsporen die een groot deel van de kosten veroorzaken. En als we alle andere voordelen optellen, zoals de opbrengsten van woningbouw en het niet hoeven aanpassen van de rondweg in Westerkoog, wordt het verschil met de begroting van de houtje-touwtje-oplossing die nu wordt voorgesteld steeds kleiner.
Want zeg nou zelf, 132 miljoen euro voor een plak asfalt die niet veel oplost, is ook een hoop geld.
En dan is er altijd nog de mogelijkheid om (bijna) niets te doen. Alleen een veilige fietstunnel en de auto’s rustig laten wachten. De kans is groot dat het probleem zich dan ook oplost, omdat automobilisten de spoorwegovergang zullen gaan mijden. Het beste wapen in de strijd met de files zijn namelijk de files zelf. Extra asfalt heeft nog nooit iets opgelost.
ROSA pleit voor een brede herorientering voor dit probleem, en een doorrekening waarbij álle kosten en baten worden meegewogen. In de hoop dat dit zal leiden tot een oplossing waarmee we minstens een eeuw vooruit kunnen, en niet slechts een paar jaar. De uitwerking van de planstudie is een mooi document om het Rijk en de spoorwegen te overtuigen van de noodzaak van een verdiept spoor. Die ambitie is niet voor niets vastgelegd in het coalitieakkoord.
En het zou de Vervoersregio Amsterdam sieren als ze zich realiseerde dat een metrolijn naar Schiphol op dit moment niet de hoogste prioriteit zou moeten hebben.
