Dit is een bijdrage van: Geert van Bemmelen
Afgelopen week is de Voorjaarsnota 2026-2029 door de gemeenteraad van Zaanstad goedgekeurd. De voorjaarsnota is de voorloper op de begroting die we in het najaar bespreken. Bij de voorjaarsnota wordt het financiële resultaat van vorig jaar bekeken en vervolgens bepalen we de kaders waarbinnen het college aan de slag kan met de begroting voor komend jaar. De voorjaarsnota wordt daarom ook wel eens de kadernota genoemd.
De opzet van dit lijvige document wordt altijd gemaakt door het college (en natuurlijk vooral de ambtenaren), waarna de raad met wijzigingen en wensen mag komen in de vorm van moties (ideeën) en/of amendementen (tekstwijzigingen).
Dit jaar hield ROSA zich in met het maken van moties en amendementen. We zitten namelijk nog altijd in financieel roerige tijden. Ruim anderhalf jaar geleden schreven we al over het ’ravijnjaar.’ Inmiddels heeft het Rijk een deel van deze bezuiniging teruggedraaid, of beter gezegd uitgesteld.
De komende twee jaren is de Zaanse begroting in ieder geval sluitend, wat wil zeggen dat er ongeveer net zoveel uitgegeven wordt als er binnenkomt (waarbij we wel al wat uit de gemeentelijke spaarpot moeten halen). Voor de jaren erna blijft ongeveer de helft van het door het Rijk veroorzaakte ravijn bestaan, de andere helft hebben we als gemeente zelf opgevangen door middel van scherper begroten en voorzichtige bezuinigingen, die nog weinig voelbare effecten hebben in de gemeente.
De Zaanse wethouder van financiën gaat nog altijd voorop in de strijd voor een rechtvaardige compensatie door het Rijk, maar volledige compensatie raakt steeds verder uit zicht. We moeten dus meer dan normaal elke uit te geven euro voorzichtig afwegen. Extra geld uitgeven aan dingen die we belangrijk vinden, zoals meer vergroening of het vergroten van het culturele aanbod, was er dit jaar dan ook helaas niet bij.
In onze algemene beschouwingen op de voorjaarsnota van een aantal weken geleden viel al te lezen wat we goed vinden aan de gemaakte keuzes in deze voorjaarsnota. Zoals vergroening met diverse inheemse planten, focus op schoolaanwezigheid van kinderen, meer aandacht voor ons post 45 erfgoed, vergroening van schoolpleinen en een integrale aanpak om onze jongeren te laten opgroeien in een kansrijke omgeving.
We zijn ook blij dat er nog niet gekozen is voor forse bezuinigingen die de Zaanse inwoners hard zullen raken, met name op het gebied van cultuur en sociale voorzieningen. We hebben al vaker gezien dat de financiële winst die op korte termijn met dat soort maatregelen behaald wordt, op lange termijn alleen maar tot hogere kosten leidt.
En dat moeten we niet willen.
