Over de groeiende armoede


 

Vanmiddag spraken de linkse Zaanse partijen, tijdens de ‘Manifestatie tegen groeiende armoede’, op de Gedempte Gracht in Zaandam. De bijeenkomst werd georganiseerd door de FNV en DIDF.
Fractievoorzitter Hans Kuyper sprak namens ROSA (filmpje) onderstaande woorden:

“Vreemd om hier te staan, als vertegenwoordiger van een lokale partij. Want natuurlijk begrijpt ROSA de zorgen, de boosheid. Die voelen wij ook. Maar hier in Zaanstad, in onze raadzaal een paar honderd meter verderop, kunnen we er niet zoveel aan doen.
Ja, we kunnen proberen de ergste nood te lenigen en dat doen we ook. We zijn blij dat het college twee miljoen opzij heeft gezet om de grootste ellende in onze stad te verlichten. Dat is goed, en passend. We willen de stad bij elkaar houden.
Maar het zijn pleisters en noodverbanden.
Den Haag faalt, en de gemeente mag het oplossen. Dat zien we op zoveel terreinen, van de jeugdzorg tot het toeslagenschandaal en nu de energie-armoede en de mega-inflatie. Er wordt door het kabinet zoveel bij ons over de heg gekieperd dat onze mooie Zaanse tuin nauwelijks nog te zien is.
En daar staan we dan, als ROSA, en we kunnen niet eens een boze brief sturen naar onze vertegenwoordigers in de Tweede Kamer – want die hebben we niet. Dus kijken we smekend naar onze collega’s van de regeringspartijen: doe iets, het land valt uit elkaar!
We hebben een kabinet dat alleen nog maar reageert. En meestal te laat. En als ze dan iets doen, kiezen ze niet voor ons, maar voor het geld.
Alles is markt, de markt is de cloud en ergens verdwijnt ons geld in een onbegrijpelijke, ongrijpbare, maar grijpgrage Bermudadriehoek. Soms wordt er een Siewertje gepakt, duizenden anderen komen ermee weg. Komen weg met ons geld, onze arbeid, onze tranen.
Dat systeem heet neoliberalisme. Het heeft een bovenlaag van oligarchen gecreëerd voor wie de wetten niet gelden, die hun goddelijke gang kunnen gaan en die zich niets van de overheid aantrekken. Totdat ze zichzelf in de nesten werken. Dan moeten ze opeens met ons geld worden gered.
We zijn overgeleverd aan oligarchen die smakelijk lachend in hun Tesla naar de bank rijden – of nee, niet naar de bank want die bestaat niet meer, net zo min als het postkantoor of andere ooit zo betrouwbare instituten in de zorg, het onderwijs, het openbaar vervoer.
Ons geld gaat naar de fossiele brandstoffen, naar Schiphol. Naar het vergassen van kippen in de bioindustrie en het uitkopen van varkensstallen. Naar de banken. Naar de grootste vervuilers, en naar innovaties die alleen dienen om nog meer geld te maken. Ons geld schuift, met miljarden per dag, van ons richting aandeelhouders, beleggingsrekeningen. Weg van ons. Weg van de handen die het verdienen moeten.
Als ROSA, de Rooie Saen, zijn we trots op ons socialistische hart, op het rode erfgoed dat door onze aderen stroomt. Dat geluid laten we duidelijk horen, in de raad en daarbuiten. Maar vergis je niet: als gemeenteraad zijn we bijna net zo machteloos als jullie. Ook in Zaanstad regeert het geld. Maar we geven niet op, en elke overwinning is er eentje.
‘We moeten allemaal een stapje terug doen,’ zegt dit kabinet opgewekt. Probleem is dat steeds meer mensen dat niet meer kunnen. Met je rug tegen de muur kan je geen stap terug doen. Je kunt geen kant op. Dus laat iedereen die dat wél kan, die dat makkelijk kan, nou eens twéé stapjes terug doen, of drie. Of tien. Zodat hun medemensen loskomen van die muur.
En als dat niet vrijwillig gaat, dan maken we wetten die daarvoor zorgen. Zo gaat dat, in een beschaafd land. Daarom zijn we zo boos als het niet gebeurt.
Ja, natuurlijk zijn we boos. Maar in die boosheid stemmen we op partijen die heulen met onze vijand, partijen die worden gesteund door de vastgoedwereld, door big agro, die zelfs zijn opgericht door de huisjesmelkers en krachtvoerbakkers – partijen die niet eens meer hun best doen om dat te verbergen. Het is het ultieme cynisme van de oligarchen. Ze financieren hun eigen zogenaamde oppositie en leunen nog maar eens achterover.
Trap er niet in. Laat je niet tegen elkaar uitspelen. Wees boos, maar wees niet blind.
Om iedereen een menswaardig bestaan te verschaffen, hoeft de economie niet te groeien. Hij kan zelfs rustig een eind krimpen. Het gaat erom, dat wat er is nu eindelijk eens een beetje eerlijk te verdelen. Tussen noord en zuid, tussen rijk en arm. Onder ons allemaal. Wees niet boos op vluchtelingen die een warme maaltijd krijgen aan boord van een oude veerpont. Geloof die verhaaltjes niet. En vergelijk geen appels met peren. Er is geld zat.
Laat je niet afleiden. Wees hard, maar niet harteloos.
Wees niet boos op Europa. Praat niet over een Nexit. De oligarchen werken en denken allemaal internationaal. Die hebben er belang bij dat de tegenkrachten klein en lokaal blijven. Wij moeten juist over grenzen heenkijken. Het strijdlied van de socialisten heet niet voor niets de Internationale.
En kijk naar wat er in Engeland gebeurt op het moment. Daar zijn ze weer helemaal terug bij het boosaardige sprookje van de trickle down economics. Dat als je de rijken meer geeft, dat het dan vanzelf wel doorsijpelt naar de onderkant van de samenleving.
Geef de rijken meer champagne, dan kunnen ze pissen op de armen.
De kern van neoliberalisme is leegte. Geen empathie, geen saamhorigheid, geen liefde voor de wereld en al zijn merkwaardige kostgangers. Geen zorg voor de aarde, de natuur. Geen enkele gedachte aan de toekomst. Geen gevoel bij kunst of schoonheid. Alleen maar geld, en macht, en de onmiddellijke bevrediging van elke triviale behoefte.
Dus ja, eis meer geld. Eis hogere lonen. Eis de zekerheid van bestaan waar ieder mens recht op heeft. Eis het basisloon. Maar weet waar je moet stoppen. Word niet als zij. Blijf naast elkaar staan zoals we nu hier naast elkaar staan.
Een aantal fundamentele waarheden horen aan de basis van ons bestaan verbonden te blijven.
Alle mensen hebben gelijke rechten.
We zijn zo sterk als de zwaksten onder ons.
En dus moeten we het samen doen.
Als ROSA staan we naast jullie. Heel dicht naast jullie. Want dat kan een lokale partij dan weer wél erg goed.”