Detailfoto uit de ‘Cultuurhistorische verkenning Meneba’
Naar aanleiding van de branden in het Jan Dekkerpand en op het Menebaterrein vorige week stelt ROSA as. donderdag vragen aan de burgemeester over de bescherming van ons erfgoed en de aanpak van leegstand.
Dit is een bijdrage van: Hans Kuyper
Vorige week werd Wormerveer opgeschrikt door twee branden in leegstaande panden, het Jan
Dekkerpand aan Plein 13 en een kantoorgebouw op het Menebacomplex op het Noordeinde. Voor de
tweede locatie geldt dat het al de zesde brand binnen een jaar tijd was, bij Jan Dekker werd afgelopen
zomer ook al ingebroken.
Naar het zich laat aanzien was er bij de incidenten van vorige week geen sprake van criminaliteit of
vandalisme, maar van een onbeheersbaar geworden vuurtje, gestookt door personen die het warm
probeerden te krijgen. Panden die lang leegstaan worden immers in toenemende mate gebruikt door
daklozen, zeker in deze koude periode van het jaar.
Over dakloosheid en de aanpak daarvan spreken we in dit huis vaker. Voor deze actualiteitsvragen beperken we ons dus tot het bedreigde erfgoed.
In de publieke opinie klinkt vaak het verwijt dat de gemeente te traag zou handelen, waardoor panden nodeloos lang ongebruikt blijven. Dat zal ongetwijfeld wel eens voorkomen. Maar in het geval van het Jan Dekkerpand en het complex van Meneba is dat zeker niet het geval. Voor Meneba is alle papierwerk afgehandeld, het werk was al begonnen, maar werd maanden geleden door de
ontwikkelaar opgeschort. En de huidige eigenaar van het Jan Dekkerpand heeft nog geen bouwaanvraag ingediend.
Dat deze gebouwen leeg staan, is dus niet aan de gemeente te wijten en dat er brand in ontstaat natuurlijk al helemaal niet, maar Zaanstad heeft wél een zorgplicht. Die geldt voor de waardevolle fabriekspanden op het Menebacomplex, die immers in de overeenkomst met de ontwikkelaar expliciet als te behouden zijn aangemerkt, en al helemaal voor het Jan Dekkerpand, dat sinds 2017 een gemeentelijk monument is. De gemeente heeft daarnaast zowel onder de Omgevingswet als onder de voormalige Erfgoedwet de mogelijkheid sancties op te leggen aan eigenaren die zich niet houden aan hun wettelijke instandhoudingsplicht.
Gezien al het bovenstaande, en uit ongerustheid over het lot van ons leegstaand erfgoed in de nabije toekomst, stelt ROSA de volgende vragen aan de portefeuillehouder handhaving:
1. Ervan uitgaande dat u het met ons eens bent dat de recente ontwikkelingen zorgelijk zijn en het Zaans erfgoed hier ernstig door bedreigd wordt, wat bent u van plan te doen om het erfgoed beter te beschermen?
2. Overweegt Zaanstad om de eigenaren te bewegen om de, tijdelijk aan hun zorg toevertrouwde, panden in stand te houden en om te handhaven als zij deze verplichtingen niet nakomen?
3. Heeft Zaanstad genoeg slagkracht, juridisch, budgettair en qua personeel, om het monumentale deel in onze omgeving te beschermen tegen bedreigingen?
