Op donderdag 11 februari vond een raadsdebat plaats over de veiligheid van de bruggen in Zaanstad. Aanleiding is de publicatie van het rapport van de onderzoeksraad. Dit onderzoek werd uitgevoerd als reactie op het noodlottige ongeval op de Den Uylbrug nu een jaar geleden. Een deel van de raad is kritisch, zo ook ROSA. Lees hieronder de bijdrage van ROSA aan het debat in de raad.
Voorzitter,
Konden we de tijd maar terugdraaien tot voor het fatale ongeluk. Helaas is dit onmogelijk. We zullen het moeten doen met de wetenschap dat Marijke Fontijn niet meer onder ons is.
In mijn bijdrage zal ik stil staan bij de tijd die voor ons ligt, maar ook terugblikken op wat er is gebeurd, of juist wat had moeten gebeuren.
U bent, als college, in de raadsinformatiebrief uitgebreid ingegaan op de vragen die wij in het Zaanstad Beraad nog hebben gesteld. Dat waren twee voor ons essentiële vragen. De eerste was om een overzicht te geven van het aantal incidenten voorafgaand aan het fatale ongeval en de tweede was het geven van een tijdsplanning om te komen tot een integrale veiligheidsaanpak waarbij de interactie tussen mens, techniek en omgeving centraal staat op alle bruggen die onder het centrale bedieningssysteem vallen.
In uw raadsinformatiebrief geeft u tevens aan welke activiteiten er op de rol staan los van het rapport van de onderzoeksraad en u geeft een overzicht van zeven weken monitoren van alle incidenten op en rond de bruggen van Zaanstad.
ROSA heeft door de raadsinformatiebrief een helder beeld gekregen van wat er allemaal dagelijks plaats vindt op onze bruggen. En dat liegt er niet om.
Wij kunnen ons vinden in de voorgestelde acties die komend jaar zullen plaatsvinden en die de veiligheid zullen verhogen. De voortvarendheid van aanpak kan onze goedkeuring wegdragen. Wel vragen wij ons af of een bewustwordingscampagne m.b.t. het negeren van rood licht effectief is. Is het mogelijk om net zoals dit gebeurt bij het rijden door rood licht op de weg de overtreder d.m.v. cameraregistratie een boete op te leggen? Een greep uit de portemonnee is vaak effectiever dan een tijdelijke bewustwordingscampagne.
Bij de door u genoemde activiteiten die los staan van het rapport wordt wederom een verdere centralisatie van de brugbediening genoemd. Dat lijkt ons geen goed idee. Want juist hier wordt de kern van het probleem naar ons idee blootgelegd. Met het besluit tot een brugbediening op afstand ontstond juist de verwaarlozing van de mens en de omgeving. Dat kan alleen maar erger worden bij een besluit tot een nog grootschaligere bediening op afstand. Voor ROSA blijft derhalve altijd de mogelijkheid open staan om, wanneer de te nemen maatregelen het komende jaar, toch niet dat gewenste effect hebben wat wij er van hebben voorgesteld, terug te vallen op het oude systeem van de brugwachter.
Want laten we wel wezen. De stad groeit, het verkeer neemt toe, de ambities voor de toekomst zijn groot. En in dit toekomstscenario speelt de Zaan een hoofdrol. Daaromheen gebeurt het. Toename van verkeer op de bruggen, toename van verkeer door de bruggen. Dat betekent dat bij de brugbediening nu al rekening dient te worden gehouden met deze toekomstige ontwikkelingen.
Dan over het verleden. De periode van voor het fatale ongeval. In de bijlagen bij de raadsinformatiebrief wordt een overzicht gegeven van de incidenten tussen 2010 en 2014. Ondanks de opmerking dat hoofdzakelijk geregistreerd wordt op de incidenten op het water, geeft dit overzicht toch een duidelijk beeld van wat er op de bruggen allemaal dagelijks mis gaat. Dit wordt nog eens ondersteund door de registratie van zeven weken monitoren in 2015. Wij gaan er van uit dat deze zeven weken exemplarisch zijn voor wat er de afgelopen jaren aan grote en kleine incidenten heeft plaatsgevonden. Het geeft ook aan in wat voor stressvolle situatie de brugbedieners dagelijks moeten werken. Altijd op je hoede zijn op onverwachte momenten.
ROSA is geschrokken van de veelheid aan incidenten. Geschrokken omdat wij geen flauw benul hadden van het feit dat het zo erg gesteld was. Het rapport van DHV uit 2007 leidde weliswaar een aantal verbeterpunten, maar dit werd niet doorgezet in het terugdringen van het aantal incidenten aan de landzijde van de bruggen. De vraag die wij dan ook nogmaals stellen aan de wethouder is: Was zij bekend met deze incidenten? Was zij bekend met de incidentenregistratie? Werd er gedacht aan oplossingen om de incidenten aan te pakken? En waarom is de raad, die in de veronderstelling verkeerde dat na het DHV rapport in 2007 en de beantwoording van de schriftelijke vragen van SP en GroenLinks in 2010 alles in orde was, nooit op de hoogte gebracht van de geregistreerde incidenten? Tot waar in de gemeentelijke organisatie waren deze incidenten bekend? Was de portefeuillehouder Openbare Orde en Veiligheid bekend met de incidenten? Is er in de periode tussen 2010 en februari 2015 overleg geweest tussen de wethouder Havens en Vaarwegen en de portefeuillehouder Openbare Orde en Veiligheid?
Als wij kijken naar de lijst met incidenten bekruipt ons toch het gevoel dat het college bekend moest zijn met de diverse incidenten. Hoe vaak wordt er niet gemeld dat er tegen een slagboom is aangereden. Dat er überhaupt nog slagbomen in Nederland te verkrijgen zijn.
Voorzitter,
Wij nemen het de verantwoordelijk wethouder hoogst kwalijk dat de raad niet op de hoogte was van de veelheid aan incidenten. Temeer daar de incidenten een structureel karakter hebben. En oplossingen hiervoor kwamen en komen er pas na het fatale ongeval. Het zou de wethouder sieren hier haar conclusies uit te trekken en de handschoen in de ring te gooien. Er is namelijk niets zo erg als het niet informeren van de gemeenteraad als uiteindelijke eindverantwoordelijke voor alles wat zich in de stad voordoet.
Rapport Onderzoeksraad Den Uylbrug